همه چیز درباره شانه یخ زده و درمان آن

تاریخ انتشار : بهمن ۲۱, ۱۴۰۳

آیا شانه‌تون درد داره و حس می‌کنید حرکتش محدود شده؟ شونه‌تون یخ زده؟ اگر شونه‌تون درد می‌کنه و نمی‌تونید مثل قبل راحت حرکتش بدین، احتمال داره که دچار شانه یخ زده (Frozen Shoulder) شده باشید. این مشکل نه‌تنها باعث درد و ناراحتی می‌شه، بلکه می‌تونه زندگی روزمره رو هم تحت تأثیر قرار بده. اما جای نگرانی نیست! ما اینجا هستیم تا همه چیز درباره شانه یخ زده و درمان آن رو بررسی کنیم.

تو این مقاله قراره از علت‌های ایجاد شانه یخ زده، علائم، راه‌های درمان (دارویی، فیزیوتراپی، سنتی و خانگی)، ورزش‌های مخصوص و حتی روش‌های پیشگیری از این مشکل صحبت کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید!

انواع شونه یخ زده یا فروزن شولدر

شونه یخ زده معمولاً به دو نوع اصلی تقسیم می‌شه که هرکدوم علت و شرایط خاص خودش رو داره.

۱. شونه یخ زده اولیه (Idiopathic Frozen Shoulder)

این نوع بدون دلیل مشخصی ایجاد می‌شه. یعنی یهویی شونه شروع می‌کنه به خشک شدن و کم‌کم حرکتش محدود می‌شه، بدون اینکه قبلاً آسیبی دیده باشه یا مشکل خاصی داشته باشه. پزشکا هنوز دقیق نمی‌دونن چرا این اتفاق می‌افته، ولی احتمال داره که به مشکلات متابولیکی، بیماری‌های خودایمنی یا تغییرات هورمونی ربط داشته باشه.

۲. شونه یخ زده ثانویه (Secondary Frozen Shoulder)

اینجا قضیه فرق داره! این نوع بعد از یه آسیب، جراحی، بیماری یا بی‌تحرکی طولانی‌مدت شونه ایجاد می‌شه. معمولاً یه عامل زمینه‌ای باعث این مشکل می‌شه و ما دقیقاً می‌دونیم از کجا شروع شده.

🔹 چند تا از مهم‌ترین دلایل شونه یخ زده ثانویه:

• شکستگی یا دررفتگی شونه که باعث بی‌حرکت موندن طولانی‌مدت شونه شده
• جراحی‌های قلبی یا سینه (مثل ماستکتومی) که بعدش شونه تکون نخورده و کم‌کم سفت شده
• بیماری‌هایی مثل دیابت، سکته مغزی، پارکینسون یا کم‌کاری تیروئید که تأثیر زیادی روی مفاصل دارن
• التهاب‌های مزمن مفصلی مثل آرتروز یا آرتریت روماتوئید که باعث چسبندگی و سفتی مفصل شونه می‌شن

پس فرق این دوتا چیه؟
✔ تو شونه یخ زده اولیه، علت خاصی پیدا نمی‌شه و معمولاً بدون دلیل مشخص ایجاد می‌شه.
✔ تو شونه یخ زده ثانویه، یه مشکل یا بیماری زمینه‌ای باعث این اتفاق شده و ریشه‌ش مشخصه.

در هر دو حالت، اگه زود بهش رسیدگی کنیم و تمرینات مناسب انجام بدیم، می‌تونیم از سفت شدن بیشتر شونه جلوگیری کنیم و سریع‌تر درمانش کنیم.

علائم شانه یخ زده چیه؟

شانه یخ زده معمولاً تو سه مرحله پیش میره و ممکنه بین ۶ ماه تا ۳ سال طول بکشه تا کامل خوب بشه. هر مرحله علائم خاص خودش رو داره و اگه به‌موقع تشخیص داده بشه، می‌تونیم زودتر درمانش کنیم.

مرحله ۱: مرحله دردناک (Freezing Stage) – بین ۶ هفته تا ۹ ماه

• درد شدید و ناگهانی وقتی شونه رو تکون می‌دیم
• درد شبونه که خوابیدن رو سخت می‌کنه، مخصوصاً اگه روی شونه دردناک بخوابیم
• کم شدن تدریجی دامنه حرکتی شونه

مرحله ۲: مرحله یخ‌زدگی (Frozen Stage) – بین ۴ تا ۱۲ ماه

• درد کمتر می‌شه ولی شونه خیلی سفت و بی‌حرکت می‌شه
• انجام کارای ساده مثل لباس پوشیدن یا برداشتن یه وسیله از قفسه سخت‌تر می‌شه
• عضلات شونه ضعیف‌تر می‌شن چون کمتر ازشون استفاده می‌کنیم

مرحله ۳: مرحله بهبودی (Thawing Stage) – بین ۶ تا ۲۴ ماه

• دامنه حرکتی شونه کم‌کم بهتر می‌شه
• درد آروم‌آروم از بین می‌ره
• برای برگشتن کامل به حالت عادی ممکنه نیاز به فیزیوتراپی و ورزش‌های مخصوص داشته باشیم

اگه شونه یخ زده زود تشخیص داده بشه و بهش رسیدگی کنیم، خیلی زودتر درمان می‌شه. اما اگه رهاش کنیم، ممکنه سال‌ها طول بکشه تا خودش خوب بشه. پس بهتره به‌موقع اقدام کنیم تا درد و محدودیت حرکتی کمتر بشه.

علت یخ زدگی شونه چیه؟

شونه یخ زده به دلایل مختلفی ممکنه ایجاد بشه، اما چیزی که مشخصه اینه که این مشکل به‌مرور زمان و معمولاً بدون علت مشخصی به وجود میاد. البته، یه سری عوامل وجود دارن که احتمال ابتلا به این بیماری رو بالا می‌برن.

مهم‌ترین علت‌های یخ زدگی شونه:

✅ بی‌تحرکی طولانی‌مدت شونه:
بعد از یه آسیب، عمل جراحی یا حتی یه دوره بیماری که باعث شده شونه برای مدت طولانی تکون نخوره، احتمال یخ زدگی شونه بالا می‌ره.

✅ بیماری‌های متابولیکی:
دیابت، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، مشکلات هورمونی و حتی چربی خون بالا می‌تونن باعث التهاب مفصل شونه بشن و زمینه‌ساز شونه یخ زده باشن.

✅ بیماری‌های عصبی و قلبی:
افرادی که دچار سکته مغزی، پارکینسون، ام‌اس یا مشکلات قلبی شدن، بیشتر از بقیه در معرض این مشکل قرار دارن.

✅ التهاب مفصل شونه:
آرتروز، پارگی روتاتورکاف، التهاب تاندون‌ها یا مشکلات دیگه‌ای که باعث التهاب شونه می‌شن، می‌تونن باعث چسبندگی بافت‌های اطراف مفصل و در نتیجه یخ زدگی شونه بشن.

✅ جراحی‌های قبلی روی شونه، بازو یا قفسه سینه:
عمل‌هایی مثل ماستکتومی (برداشتن سینه در خانم‌ها)، جراحی‌های ارتوپدی شونه و حتی جراحی قلب باز می‌تونن باعث ایجاد محدودیت حرکتی و در نهایت یخ زدگی شونه بشن.

✅ بالا رفتن سن:
این مشکل بیشتر تو افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شه، مخصوصاً تو خانم‌ها که به دلیل تغییرات هورمونی بعد از یائسگی، بیشتر در معرضش قرار دارن.

چرا بعضی افراد دچار شونه یخ زده می‌شن و بعضیا نه؟

هنوز دلیل قطعی این موضوع مشخص نیست، اما چیزی که مشخصه اینه که بی‌تحرکی، بیماری‌های متابولیکی و التهاب‌های طولانی‌مدت نقش پررنگی تو ایجاد این مشکل دارن. به همین خاطر، فعال نگه داشتن شونه و انجام حرکات کششی می‌تونه کمک زیادی به جلوگیری از این بیماری بکنه.

چه عواملی خطر ابتلا به شونه یخ زده رو بیشتر می‌کنن؟

یه سری عوامل وجود دارن که احتمال ابتلا به شونه یخ زده رو بیشتر می‌کنن. اگه این عوامل رو بشناسیم، می‌تونیم بهتر از این مشکل پیشگیری کنیم.

۱. دیابت و مشکلات هورمونی

افراد دیابتی ۲ تا ۴ برابر بیشتر از بقیه در معرض شونه یخ زده هستن. علتش اینه که قند خون بالا باعث التهاب بافت‌ها و چسبندگی مفصل شونه می‌شه. مشکلات تیروئیدی (کم‌کاری یا پرکاری تیروئید) هم می‌تونن روی عملکرد مفصل تأثیر بذارن و زمینه‌ساز این بیماری بشن.

۲. بیماری‌های قلبی یا سکته مغزی

افرادی که سکته مغزی یا بیماری قلبی داشتن، معمولاً بعد از یه مدت بی‌حرکتی طولانی‌مدت شونه، دچار این مشکل می‌شن. بعد از سکته، افراد معمولاً تحرک کمتری دارن که این موضوع می‌تونه مفصل رو سفت و خشک کنه.

۳. عمل‌های جراحی که باعث بی‌حرکتی شونه می‌شن

بعد از بعضی عمل‌های جراحی، مخصوصاً جراحی قلب، جراحی سینه (مثل ماستکتومی)، جراحی روی شونه یا بازو و حتی شکستگی‌های دست و کتف، شونه ممکنه برای مدتی بی‌حرکت بمونه. این بی‌تحرکی باعث چسبندگی داخل مفصل شونه می‌شه و می‌تونه منجر به یخ زدگی شونه بشه.

۴. سبک زندگی کم‌تحرک و ورزش نکردن

اگه شونه رو به‌طور منظم حرکت ندیم و ازش استفاده نکنیم، احتمال داره که به‌مرور زمان سفت بشه و حرکتش محدود بشه. نشستن طولانی‌مدت، نداشتن فعالیت بدنی و بی‌تحرکی می‌تونه ریسک ابتلا به این بیماری رو بالا ببره.

۵. افزایش سن (بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال)

شونه یخ زده بیشتر بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی اتفاق می‌افته و با افزایش سن، احتمال بروز این مشکل بیشتر می‌شه. این مشکل توی خانم‌ها هم بیشتر از آقایون دیده شده، به‌خصوص بعد از یائسگی که تغییرات هورمونی می‌تونه باعث التهاب بیشتر مفاصل بشه.

اگه یکی از این عوامل رو دارین، بهتره از همین حالا به فکر پیشگیری باشید. انجام حرکات کششی، داشتن تحرک و مراقبت از مفصل شونه می‌تونه کمک کنه که این مشکل سراغتون نیاد یا اگه دارین، سریع‌تر درمان بشه.

روش‌های تشخیص شونه یخ زده چیه؟

تشخیص شونه یخ زده معمولاً بر اساس بررسی علائم و تست‌های حرکتی انجام می‌شه. پزشک با چند حرکت ساده بررسی می‌کنه که دامنه حرکتی شونه چقدره و آیا محدود شده یا نه.

اما بعضی وقتا برای اطمینان بیشتر و رد کردن مشکلات دیگه، ممکنه آزمایش‌های تصویربرداری هم تجویز بشه.

مهم‌ترین روش‌های تشخیص شونه یخ زده:

🔹 معاینه بالینی و تست‌های حرکتی

 پزشک با چند حرکت ساده بررسی می‌کنه که:

• چقدر می‌تونین شونه‌تون رو بالا ببرید
• چقدر می‌تونین شونه‌تون رو به طرفین یا پشت ببرید
• آیا هنگام حرکت درد شدیدی احساس می‌کنین یا نه

اگه دامنه حرکتی شونه هم در حرکت فعال (وقتی خودتون شونه رو حرکت می‌دین) و هم در حرکت غیرفعال (وقتی پزشک شونه رو تکون می‌ده) محدود باشه، احتمال شونه یخ زده بالاست.

🔹 تصویربرداری با اشعه ایکس (X-Ray)

• برای بررسی مشکلات استخوانی مثل آرتروز یا شکستگی که ممکنه علائم مشابهی ایجاد کنه.
• شونه یخ زده با اشعه ایکس مستقیماً دیده نمی‌شه، ولی این آزمایش به پزشک کمک می‌کنه تا مشکلات دیگه رو رد کنه.

🔹 ام‌آر‌آی (MRI)

• برای بررسی دقیق‌تر بافت نرم، التهاب تاندون‌ها و عضلات
• معمولاً وقتی انجام می‌شه که پزشک مشکوک باشه ممکنه یه مشکل دیگه مثل پارگی تاندون روتاتورکاف وجود داشته باشه.

🔹 سونوگرافی

• به پزشک کمک می‌کنه تا عضلات و تاندون‌های شونه رو بررسی کنه و ببینه آیا التهاب یا پارگی وجود داره یا نه.

در بیشتر موارد، پزشک با بررسی علائم و تست‌های حرکتی می‌تونه تشخیص بده که شونه یخ زده‌ست. اما اگه نیاز به بررسی بیشتری باشه، ممکنه تصویربرداری مثل اشعه ایکس، ام‌آر‌آی یا سونوگرافی انجام بشه تا احتمال مشکلات دیگه رد بشه.

چطور می‌توان از بیماری شانه یخ زده پیشگیری کرد؟

✅ حرکات کششی منظم برای شونه
✅ ورزش‌های مخصوص شونه
✅ عدم بی‌تحرکی طولانی‌مدت
✅ درمان سریع آسیب‌های شانه

عوارض شونه یخ زده چیه؟

اگه شونه یخ زده به‌موقع درمان نشه، ممکنه مشکلات جدی‌تری ایجاد کنه که روی زندگی روزمره تأثیر زیادی بذاره. این مشکل به‌خودی‌خود ممکنه بین ۱ تا ۳ سال طول بکشه تا برطرف بشه، اما اگه درمان مناسب انجام نشه، ممکنه کاملاً حرکت شونه رو مختل کنه.

مهم‌ترین عوارض شونه یخ زده:

❌ درد مزمن و طولانی‌مدت
دردی که در مراحل اولیه احساس می‌شه، ممکنه برای سال‌ها ادامه پیدا کنه، به‌خصوص اگه درمان انجام نشه. این درد می‌تونه باعث بی‌خوابی و مشکلات روزمره بشه.

❌ محدودیت شدید حرکتی شونه
اگه شونه یخ زده به حال خودش رها بشه، به‌مرور زمان محدودیت حرکت شدیدتر می‌شه و ممکنه شونه دیگه نتونه به حالت طبیعی برگرده. در این شرایط، انجام کارای ساده‌ای مثل لباس پوشیدن، بستن کمربند ایمنی یا حتی شونه زدن مو سخت می‌شه.

❌ ضعف عضلانی
چون فرد کمتر از شونه استفاده می‌کنه، عضلات اطراف شونه به‌مرور زمان ضعیف‌تر می‌شن. این موضوع باعث کاهش توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره می‌شه و ممکنه باعث عدم تعادل عضلانی در قسمت بالاتنه بشه.

❌ مشکلات ثانویه مثل آسیب‌دیدگی مفصل گردن و کتف
وقتی حرکت شونه محدود بشه، فرد به‌طور ناخودآگاه از مفصل گردن و کتف بیشتر استفاده می‌کنه تا جبران این کمبود حرکت رو بکنه. این موضوع می‌تونه باعث درد و آسیب در گردن، کتف و حتی ستون فقرات بشه.

بی‌توجهی به درمان شونه یخ زده می‌تونه باعث مشکلات جدی بشه. درد مداوم، ضعف عضلانی و مشکلات حرکتی می‌تونن روی کیفیت زندگی تأثیر زیادی بذارن. برای جلوگیری از این عوارض، بهتره درمان رو زودتر شروع کنیم، ورزش‌های مناسب انجام بدیم و اگه نیاز بود از فیزیوتراپی کمک بگیریم.

راه‌های درمان شونه یخ زده یا فروزن شولدر

برای درمان شونه یخ زده روش‌های مختلفی وجود داره که انتخابش بستگی به شدت علائم و میزان محدودیت حرکتی شونه داره. در بعضی موارد، با درمان‌های ساده و خانگی می‌شه درد و سفتی رو کاهش داد، اما اگه وضعیت شدید باشه، ممکنه نیاز به تزریق دارو یا حتی جراحی باشه.

۱. دارو درمانی 💊

🔹 مسکن‌ها و داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن و ناپروکسن کمک می‌کنن که درد و التهاب کمتر بشه.
🔹 تزریق کورتیکواستروئید (آمپول برای شونه یخ زده) برای کاهش التهاب و بهبود حرکت مفصل، مخصوصاً در مواردی که درد خیلی شدیده.

۲. فیزیوتراپی و تکنیک‌های توانبخشی 🏋️

🔹 تمرینات کششی مخصوص شونه که به مرور دامنه حرکتی رو بیشتر می‌کنه.
🔹 تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) برای کاهش درد و کمک به عضلات شونه.
🔹 ماساژ و تکنیک‌های دستی فیزیوتراپی برای افزایش خون‌رسانی و کاهش خشکی مفصل.

۳. درمان‌های سنتی و خانگی 🌿

🔹 بادکش شونه یخ زده که باعث بهبود جریان خون و کاهش سفتی عضلات می‌شه.
🔹 کمپرس گرم و سرد برای کاهش التهاب و تسکین درد.
🔹 ماساژ با روغن‌های گیاهی مثل روغن زنجبیل یا سیاه‌دانه که می‌تونه به کاهش درد و التهاب کمک کنه.

۴. ورزش برای شونه یخ زده 🤸

🔹 حرکات چرخشی و کششی شونه که به مرور زمان باعث افزایش دامنه حرکتی می‌شه.
🔹 حرکت پاندولی که یکی از تمرینات توصیه‌شده برای آزادسازی مفصل شونه‌ست.

۵. جراحی (در موارد شدید و پیشرفته) 🔪

🔹 آزادسازی کپسول مفصلی: در این روش جراحی، پزشک با آزاد کردن بافت‌های چسبیده‌شده، به حرکت راحت‌تر شونه کمک می‌کنه.
🔹 هیدرودیلاتاسیون (Hydrodilatation): یه روش کم‌تهاجمی که توش یه مایع مخصوص به داخل مفصل تزریق می‌شه تا دامنه حرکت شونه بیشتر بشه.

درمان شونه یخ زده به شدت مشکل بستگی داره. توی موارد خفیف، ورزش و درمان‌های خانگی می‌تونن کمک کنن، اما اگه مشکل شدیدتر باشه، ممکنه نیاز به تزریق دارو، فیزیوتراپی یا حتی جراحی باشه. بهترین راه، شروع درمان زودهنگام و انجام تمرینات کششی منظمه تا از بدتر شدن شرایط جلوگیری بشه.

۱۰ سوال رایج درباره شونه یخ زده یا فروزن شولدر

۱. چرا بعضی‌ها دچار شونه یخ زده می‌شن و بعضیا نه؟

✅ هنوز دلیل دقیقش مشخص نیست، ولی عوامل مثل بی‌تحرکی، دیابت، مشکلات تیروئید و جراحی‌های قبلی می‌تونن احتمال ابتلا رو بیشتر کنن.

۲. چطور بفهمیم که شونه یخ زده داریم یا مشکل دیگه‌ایه؟

✅ شونه یخ زده معمولاً درد تدریجی و محدودیت حرکتی شدید داره. اگه نمی‌تونین شونه رو توی همه جهت‌ها تکون بدین، احتمال داره این مشکل باشه. اما برای تشخیص قطعی باید به پزشک مراجعه کنین.

۳. آیا استرس و فشار عصبی روی شونه یخ زده تأثیر دارن؟

✅ بله! استرس باعث انقباض عضلات می‌شه که می‌تونه درد و سفتی شونه رو بیشتر کنه.

۴. آیا امکان داره که هر دو شونه یخ بزنه؟

✅ معمولاً یک شونه دچار این مشکل می‌شه، اما بعضی افراد بعد از مدتی در شونه دیگه هم احساس سفتی و درد دارن. این اتفاق بیشتر توی دیابتی‌ها دیده می‌شه.

۵. اگه شونه یخ زده رو درمان نکنیم، چی می‌شه؟

✅ ممکنه سال‌ها طول بکشه تا خودش بهتر بشه، ولی احتمال داره که حرکت شونه برای همیشه محدود بمونه و عضلات ضعیف بشن.

۶. برای خوابیدن با شونه یخ زده چه کار کنیم که دردش کمتر بشه؟

✅ خوابیدن به پهلو روی شونه سالم و گذاشتن یه بالش بین بازو و بدن می‌تونه فشار رو کمتر کنه.

۷. آیا یخ گذاشتن روی شونه یخ زده خوبه یا باید گرمش کنیم؟

✅ در مراحل اولیه، یخ گذاشتن برای کاهش التهاب مفیده، ولی وقتی سفتی مفصل بیشتر شد، کمپرس گرم کمک بیشتری به کاهش خشکی و افزایش حرکت می‌کنه.

۸. آیا رژیم غذایی روی بهبود شونه یخ زده تأثیر داره؟

✅ بله! غذاهای ضدالتهابی مثل ماهی، روغن زیتون، زنجبیل و زردچوبه می‌تونن التهاب رو کمتر کنن و روند بهبود رو سریع‌تر کنن.

۹. آیا کار زیاد با موبایل و کامپیوتر می‌تونه باعث شونه یخ زده بشه؟

✅ به‌طور مستقیم نه، ولی نشستن طولانی‌مدت و بد قرار گرفتن شونه می‌تونه دامنه حرکت رو کم کنه و عضلات رو ضعیف کنه، که در طولانی‌مدت ممکنه منجر به این مشکل بشه.

۱۰. بهترین راه برای پیشگیری از شونه یخ زده چیه؟

✅ ورزش منظم، کشش‌های سبک برای شونه، تحرک کافی و کنترل بیماری‌هایی مثل دیابت و مشکلات تیروئید بهترین راه‌های پیشگیری هستن.

اگه شما هم سوال دیگه‌ای دارین، می‌تونین از متخصصین کلینیک توانبخشی ترمیم بپرسین و مشاوره بگیرین!

نتیجه‌گیری

شونه یخ زده یه مشکل شایع ولی کاملاً قابل درمانه. مهم‌ترین نکته اینه که درمان رو به تأخیر نندازین، چون هرچقدر زودتر اقدام کنین، راحت‌تر و سریع‌تر می‌تونین از درد و محدودیت حرکتی خلاص بشین. بسته به شدت بیماری، روش‌های مختلفی برای درمان وجود داره؛ از ورزش‌های کششی و فیزیوتراپی گرفته تا دارو، درمان‌های سنتی و در موارد شدید جراحی.

اگه شما یا یکی از اطرافیانتون دچار شونه یخ زده شدین، بهترین کار اینه که سریع‌تر برای درمان اقدام کنین. در کلینیک توانبخشی ترمیم متخصصین باتجربه‌ای حضور دارن که می‌تونن بهترین روش درمانی رو متناسب با وضعیت شما پیشنهاد بدن.

همین امروز برای درمان اقدام کنید و با ترمیم، مجهز ترین کلینیک فیزیوتراپی در تهران تماس بگیرید و با استفاده از خدمات حرفه‌ای و برنامه‌ریزی دقیق، به سوی زندگی بدون درد گام بردارید.