دسته بندی ها
- ارتوپدی و طب فیزیکی (۲۵)
- فیزیوتراپی (۴۰)
- مجله سلامت (۸)
فواید فیزیوتراپی در بهبود انحراف جانبی ستون فقرات (اسکولیوز)
تاریخ انتشار : آبان ۱۲, ۱۴۰۳اسکولیوز یا انحراف جانبی ستون فقرات، به انحراف غیرطبیعی ستون فقرات به شکل (S)یا (C) اشاره داره که میتونه بر عملکرد بدن و کیفیت زندگی افراد تأثیر بذاره. این مشکل نه تنها ظاهر فرد رو تغییر میده، بلکه ممکنه درد، ناهنجاریهای حرکتی و حتی مشکلات تنفسی ایجاد کنه. یکی از مؤثرترین روشهای درمان غیرجراحی اسکولیوز، فیزیوتراپی است که با تمرینات و تکنیکهای تخصصی، به بهبود و تنظیم وضعیت ستون فقرات کمک میکنه. در این مقاله به بررسی کامل و جامع فواید مراجعه به یک کلینیک فیزیوتراپی در تهران و نقش آن در بهبود انحراف جانبی ستون فقرات و راهکارهای دیگر درمانی میپردازیم.
اسکولیوز چیست و چرا رخ میدهد؟
اسکولیوز یک ناهنجاری ساختاری در ستون فقراته که در اون ستون فقرات از حالت مستقیم خارج شده و به سمت چپ یا راست خمیده میشه. این انحراف میتونه به شکل خفیف و غیرقابل توجه باشه یا در موارد شدیدتر به مشکلات جدی منجر بشه.
دلایل ایجاد اسکولیوز
- عوامل ژنتیکی: اسکولیوز ممکنه به صورت ارثی در خانوادهها وجود داشته باشه و احتمال بروز این ناهنجاری رو افزایش بده.
- مشکلات عصبی-عضلانی: بعضی اختلالات عصبی-عضلانی مثل فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی میتونن باعث تغییر شکل ستون فقرات بشن.
- ضربه یا عفونت: عفونتها یا ضربههای شدید به ستون فقرات هم ممکنه باعث ایجاد اسکولیوز بشن.
- نقصهای مادرزادی: در بعضی موارد، رشد نادرست استخوانهای ستون فقرات در دوران جنینی میتونه منجر به این ناهنجاری بشه.
علائم انحراف جانبی ستون فقرات
اسکولیوز در افراد ممکنه با علائم متنوعی ظاهر بشه که شامل موارد زیر هستن:
- کج شدن بدن به یک سمت: این انحراف در حالت نشستن یا ایستادن فرد مشخص میشه.
- تفاوت در ارتفاع شونه ها یا لگن: یکی از شونه ها یا لگن بالاتر از دیگری قرار میگیره.
- برآمدگی دندهها یا کتفها: در بعضی موارد، دندهها یا کتفها به صورت برآمده دیده میشن.
- درد در ناحیه کمر و پشت: فشار غیرطبیعی روی ستون باعث درد و ناراحتی میشه.
چرا فیزیوتراپی گزینهای مؤثر برای درمان اسکولیوز است؟
فیزیوتراپی به عنوان یک روش غیرتهاجمی، بدون نیاز به جراحی و داروهای قوی میتونه به تنظیم و تقویت عضلات بدن کمک کنه. تمرینات فیزیوتراپی با تمرکز بر روی تصحیح وضعیت بدن و تعادل عضلات، نه تنها به کاهش علائم کمک میکنه، بلکه از پیشرفت اسکولیوز جلوگیری میکنه.
مراحل فیزیوتراپی برای درمان اسکولیوز
۱. ارزیابی اولیه و تعیین شدت انحراف
فیزیوتراپی با ارزیابی دقیق وضعیت بدنی فرد و تعیین شدت انحراف ستون فقرات شروع میشه. فیزیوتراپیست با بررسی انعطافپذیری، تعادل و درجه انحراف، برنامه درمانی مناسب رو تدوین میکنه.
۲. تنظیم برنامه تمرینی فردی
برنامه تمرینی فیزیوتراپی با توجه به نیازهای شخصی هر فرد تنظیم میشه و شامل تمرینات کششی و تقویتی اختصاصی برای تقویت عضلات اطراف ستون فقراته.
۳. اجرای تمرینات منظم
این تمرینات به تدریج باعث بهبود وضعیت بدن، افزایش استقامت و کاهش درد میشن. همچنین، تمرینات تنفسی و کششی به بهبود عملکرد ریهها و کاهش فشار روی قفسه سینه کمک میکنن.
تکنیکهای جدید فیزیوتراپی برای بهبود اسکولیوز
با پیشرفت علم فیزیوتراپی، روشهای جدیدی برای درمان اسکولیوز معرفی شده که شامل موارد زیر هستند:
- روش شروت (Schroth): تکنیکی که با تمرینات تنفسی و حرکات اصلاحی، به کاهش انحراف کمک میکنه.
- روش SEAS: تمرینات خوداصلاحی که به بیماران امکان میده وضعیت بدن خودشون رو بهبود بدن.
- تکنیک FITS: این تکنیک شامل تمرینات کششی و قدرتی است که به کاهش درد و بهبود وضعیت ستون فقرات کمک میکنه.
فواید فیزیوتراپی در بهبود انحراف جانبی ستون فقرات
فیزیوتراپی مزایای زیادی داره که شامل موارد زیر میشه:
- کاهش درد و ناراحتی: تمرینات هدفمند و تکنیکهای درمانی میتونن به کاهش درد و فشار روی ستون فقرات کمک کنن.
- بهبود تعادل و هماهنگی عضلانی: فیزیوتراپی به تقویت عضلات و بهبود هماهنگی کمک میکنه.
- جلوگیری از پیشرفت انحراف: تمرینات منظم به تثبیت وضعیت ستون فقرات کمک میکنن و از بدتر شدن انحراف جلوگیری میکنن.
جدول مقایسه روشهای درمان اسکولیوز
روش درمانی | نوع درمان | مزایا | معایب |
---|---|---|---|
فیزیوتراپی | غیر جراحی | کاهش درد، بهبود انعطافپذیری | نیاز به زمان و تداوم |
بریس (کمربند طبی) | غیر جراحی | کنترل پیشرفت انحراف | ممکنه محدودیت حرکتی ایجاد کنه |
جراحی | جراحی | تثبیت انحراف | عوارض جراحی، زمان بهبودی طولانی |
تمرینات خانگی | غیر جراحی | بهبود وضعیت کلی | اثربخشی پایینتر نسبت به فیزیوتراپی |
تمرینات خانگی و تکمیلی برای بهبود اسکولیوز
علاوه بر جلسات فیزیوتراپی، یه سری تمرینات ساده هم هستن که میتونین تو خونه انجام بدین تا روند بهبودی رو سرعت بدین. این تمرینات باعث تقویت عضلات اطراف ستون فقرات، افزایش انعطاف و کاهش درد میشن و کمک میکنن بین جلسات درمانی، وضعیتتون رو بهتر کنین.
تمرینات پیشنهادی برای بهبود اسکولیوز در خانه
- حرکت کشش گربه-گاو
- توضیح: برای این حرکت، روی چهار دست و پا قرار بگیرین و کمرتون رو به ترتیب به سمت بالا (مثل حالت گربه) و پایین (مثل حالت گاو) بکشین.
- فایده: این حرکت به کمرتون کمک میکنه که انعطافپذیر بشه و عضلات اطراف ستون فقرات کشیده بشن.
- کشش عضلات پشت با کمک دیوار
- توضیح: رو به دیوار بایستین، دستها رو روی دیوار بذارین و به آرامی به سمت جلو خم بشین.
- فایده: این تمرین باعث کشش عضلات پشت و بهبود وضعیت ستون فقرات میشه و میتونه تو اصلاح حالت بدنتون کمک کنه.
- تمرین تنفس عمیق
- توضیح: افرادی که اسکولیوز دارن، ممکنه به خاطر انحراف ستون فقرات، نتونن به خوبی نفس عمیق بکشن. برای این تمرین، نفس عمیق بکشین و بازدم رو به آرومی بیرون بدین.
- فایده: تنفس عمیق بهتون کمک میکنه ظرفیت ریهها و عملکرد قفسه سینه بهتر بشه و فشار تو ناحیه قفسه سینه کاهش پیدا کنه.
- کشش عضلات همسترینگ
- توضیح: برای این تمرین، روی زمین بشینین و پای خودتون رو به جلو دراز کنین، بعد به سمت انگشتای پا خم بشین.
- فایده: این تمرین باعث میشه فشار روی کمر کمتر بشه و انعطافپذیری عضلات پشت ران و کمر بیشتر بشه.
توصیه: یادتون باشه قبل از انجام این تمرینات، با فیزیوتراپیست تون مشورت کنین تا مطمئن شین حرکات رو به درستی انجام میدین و آسیبی بهتون وارد نمیشه.
این تمرینات ساده میتونن همراه با فیزیوتراپی بهتون کمک کنن تا زودتر نتیجه بگیرین. مهمه که این حرکات رو به طور منظم و صحیح انجام بدین تا به بهبودی کامل نزدیکتر بشین.
آمار و مطالعات درباره تأثیر فیزیوتراپی بر اسکولیوز
مطالعات نشان داده که:
- ۷۵٪ از بیماران با برنامه فیزیوتراپی منظم به بهبود قابل توجهی در کاهش درد و بهبود وضعیت بدن دست پیدا میکنن.
- ۶۰٪ از نوجوانان پس از دورههای فیزیوتراپی، کاهش پیشرفت انحراف ستون فقرات داشتن.
- در بزرگسالان، فیزیوتراپی به بهبود کیفیت زندگی و کاهش نیاز به جراحی منجر شده.
سوالات رایج درباره اسکولیوز و فیزیوتراپی:
۱. آیا اسکولیوز قابل درمانه؟
درمان اسکولیوز بستگی به شدت و نوع انحراف داره. فیزیوتراپی و سایر روشها میتونن به بهبود علائم و جلوگیری از پیشرفت انحراف کمک کنن.
۲. بهترین سن برای درمان اسکولیوز چیه؟
بهترین سن برای درمان در کودکی و نوجوانیه، اما بزرگسالان هم میتونن از درمان بهرهمند بشن.
۳. آیا فیزیوتراپی میتونه انحراف رو کاملاً رفع کنه؟
فیزیوتراپی به کاهش علائم کمک میکنه اما ممکنه انحراف کامل اصلاح نشه و بستگی به شدت انحراف داره.
۴. چه تمریناتی برای بهبود اسکولیوز توصیه میشه؟
تمریناتی مثل کشش عضلات پشت، تقویت عضلات شکم و تمرینات تنفسی مؤثر هستن.
۵. آیا کمربند طبی موثره؟
استفاده از بریس طبی میتونه به کاهش پیشرفت انحراف کمک کنه اما باید تحت نظر پزشک استفاده بشه.
۱. آیا اسکولیوز قابل درمانه؟
درمان اسکولیوز بستگی به شدت و نوع انحراف داره. فیزیوتراپی و سایر روشها میتونن به بهبود علائم و جلوگیری از پیشرفت انحراف کمک کنن.
۲. بهترین سن برای درمان اسکولیوز چیه؟
بهترین سن برای درمان در کودکی و نوجوانیه، اما بزرگسالان هم میتونن از درمان بهرهمند بشن.
۳. آیا فیزیوتراپی میتونه انحراف رو کاملاً رفع کنه؟
فیزیوتراپی به کاهش علائم کمک میکنه اما ممکنه انحراف کامل اصلاح نشه و بستگی به شدت انحراف داره.
۴. چه تمریناتی برای بهبود اسکولیوز توصیه میشه؟
تمریناتی مثل کشش عضلات پشت، تقویت عضلات شکم و تمرینات تنفسی مؤثر هستن.
۵. آیا کمربند طبی موثره؟
استفاده از بریس طبی میتونه به کاهش پیشرفت انحراف کمک کنه اما باید تحت نظر پزشک استفاده بشه.
۶. آیا اسکولیوز باعث درد در کمر و شونه ها میشه؟
بله، اسکولیوز میتونه باعث درد در ناحیه کمر، شونه ها و حتی گردن بشه، به خصوص اگر انحراف شدید باشه.
۷. آیا اسکولیوز روی عملکرد ریهها تاثیر میذاره؟
در موارد شدیدتر، انحراف ستون فقرات میتونه فشار روی قفسه سینه ایجاد کنه و باعث کاهش عملکرد ریهها بشه.
۸. آیا ورزشهایی مثل یوگا و پیلاتس برای اسکولیوز مناسبن؟
بله، یوگا و پیلاتس میتونن به بهبود انعطافپذیری و تقویت عضلات کمک کنن، اما باید حرکات با احتیاط و تحت نظر متخصص انجام بشه.
۹. آیا اصلاح وضعیت خواب به بهبود اسکولیوز کمک میکنه؟
بله، انتخاب یک تشک مناسب و خوابیدن در وضعیت صحیح میتونه به کاهش فشار روی ستون فقرات کمک کنه.
۱۰. آیا برای اسکولیوز نیاز به جراحی هست؟
جراحی فقط برای موارد بسیار شدید و زمانی که روشهای غیرجراحی موثر نباشن توصیه میشه.
نتیجهگیری
فیزیوتراپی به عنوان یک روش غیرتهاجمی و مؤثر، میتونه به بهبود انحراف جانبی ستون فقرات و کاهش علائم کمک کنه. اگر شما یا عزیزانتون دچار اسکولیوز هستین، متخصصان کلینیک توانبخشی ترمیم میتونن شما رو در درمان و بهبود وضعیت ستون فقرات همراهی کنن.
برای کسب اطلاعات بیشتر و شروع درمان با تیم حرفهای کلینیک توانبخشی ترمیم همراه بشین تا بهترین راهکارهای درمانی رو دریافت کنین و قدم موثری برای بهبود سلامت خودتون بردارین.
کتر مهدیه اصیلیان
متخصص طب فیزیکی ،ستون فقرات، مفاصل و نوار عصب و عضله
دارای بورد تخصصی
عضو انجمن جهانی متخصصین طب فیزیکی
کد نظام پزشکی ۱۳۵۴۷۰
دیدگاهتان را بنویسید