فرایند درمانی ارتزیست و پروتزیست

تاریخ انتشار : آبان ۱۰, ۱۴۰۳

فرایند درمانی ارتزیست و پروتزیست، تا حالا فکر کردین که فرایند درمانی برای کسانی که از ارتز یا پروتز استفاده می‌کنن، چطور انجام می‌شه؟ آیا می‌دونین ارتزیست و پروتزیست چه نقشی توی این فرایند دارن؟ یا شاید شنیدین که این افراد چطور به بیماران کمک می‌کنن که دوباره به زندگی عادی برگردن؟

ارتزیست‌ها و پروتزیست‌ها متخصصانی هستن که با طراحی و ساخت وسایل کمکی مثل ارتز و پروتز، به افراد کمک می‌کنن تا مشکلات حرکتی خودشون رو برطرف کنن. فرایند درمانی در این زمینه شامل مراحلیه که از ارزیابی اولیه تا ساخت و آموزش استفاده از این وسایل رو در بر می‌گیره. تو این مقاله، می‌خوایم نگاهی دقیق به این فرایند بندازیم و ببینیم چطور ارتزیست‌ها و پروتزیست‌ها با بیماران کار می‌کنن.

 

وظایف ارتزیست و پروتزیست در فرایند درمان

قبل از اینکه به فرایند درمانی بپردازیم، بهتره بدونیم که ارتزیست و پروتزیست چه کسانی هستن و چه نقشی دارن.

• ارتزیست (Orthotist): ارتزیست فردی است که در طراحی، ساخت و تنظیم ارتز تخصص داره. ارتز وسیله‌ای کمکیه که به تصحیح یا حمایت از حرکت‌های غیرطبیعی اعضای بدن کمک می‌کنه. این متخصص با افرادی کار می‌کنه که مشکلات حرکتی دارن، مثل کسانی که به علت آسیب یا ناهنجاری‌های مادرزادی نیاز به حمایت در بخش‌هایی از بدنشون مثل پا، دست یا کمر دارن.
• پروتزیست (Prosthetist): پتروزیست متخصصی است که در طراحی و ساخت پروتزها تخصص داره. پروتز به عنوان جایگزین عضوی که از دست رفته عمل می‌کنه. پروتزیست‌ها با افرادی کار می‌کنن که به دلایل مختلف مثل تصادف، بیماری یا نقص مادرزادی، نیاز به جایگزینی اعضای بدن دارن.

مراحل فرایند درمانی ارتزیست و پروتزیست

فرایند درمانی در همکاری با ارتزیست و پروتزیست شامل مراحل مختلفیه که هر کدوم به شکل خاصی برای بیماران طراحی شده‌اند. این مراحل شامل ارزیابی اولیه، طراحی، ساخت، و آموزش استفاده از ارتز یا پروتز می‌باشه.

۱. ارزیابی اولیه بیمار

• در اولین مرحله، بیمار با ارتزیست یا پروتزیست مشاوره می‌کنه. در این جلسه، مشکلات و نیازهای حرکتی بیمار بررسی می‌شه و ارزیابی دقیقی از وضعیت بدنش انجام می‌گیره. ارتزیست یا پروتزیست باید بفهمه که چه نوع وسیله‌ای (ارتز یا پروتز) مناسب بیمار است و کجا باید اعمال بشه.
  

  ارتزیست یا پروتزیست در حال ارزیابی وضعیت حرکتی بیمار برای تجویز ارتز یا پروتز مناسب است.

۲. طراحی سفارشی

• بعد از ارزیابی، نوبت به طراحی سفارشی ارتز یا پروتز می‌رسه. این طراحی به شکلی انجام می‌شه که وسیله کاملاً متناسب با نیازهای بیمار باشه. مثلاً در مورد ارتز، باید بررسی بشه که ارتز باید چه شکلی داشته باشه تا هم حمایت کافی رو ارائه بده و هم حرکت رو محدود نکنه. در مورد پروتز، طراحی باید طوری باشه که بیمار بتونه با پروتز جدید حرکات طبیعی رو به بهترین شکل انجام بده.
  

  طراحی سفارشی بر اساس نیازهای بیمار انجام می‌شود.

۳. ساخت ارتز یا پروتز

• بعد از طراحی، وسیله توسط یک تیم تخصصی ساخته می‌شه. ارتز یا پروتز باید دقیقاً با اندازه‌های بدن بیمار مطابقت داشته باشه و از مواد مناسب و با کیفیت ساخته بشه. این مرحله خیلی حساسه، چون هر گونه اشتباهی در ساخت می‌تونه به عملکرد وسیله تاثیر منفی بذاره.
  

  ارتز یا پروتز به صورت دقیق و با مواد باکیفیت ساخته می‌شود.

۴. پرو و تنظیمات نهایی

• وقتی ارتز یا پروتز آماده شد، بیمار اون رو امتحان می‌کنه. در این مرحله، ارتزیست یا پروتزیست بررسی می‌کنه که آیا وسیله به درستی تنظیم شده و به بیمار کمک می‌کنه که به درستی ازش استفاده کنه. اگر نیاز به تغییرات باشه، در این مرحله انجام می‌شه.
  

  ارتزیست یا پروتزیست، وسیله را به بیمار تحویل داده و تنظیمات لازم را انجام می‌دهد.

۵. آموزش استفاده

• بعد از اینکه وسیله به درستی تنظیم شد، نوبت به آموزش استفاده می‌رسه. بیمار یاد می‌گیره که چطور از ارتز یا پروتز استفاده کنه، چطور مراقبت کنه و اگر مشکلی پیش اومد چه اقداماتی انجام بده.
  

  بیمار در حال یادگیری استفاده صحیح از ارتز یا پروتز است.

۶. پیگیری و حمایت مداوم

• فرایند درمانی با نصب ارتز یا پروتز تموم نمی‌شه. بیمار باید به صورت منظم به ارتزیست یا پروتزیست مراجعه کنه تا مطمئن بشن که وسیله به درستی کار می‌کنه و نیاز به تغییرات جدیدی نداره. این پیگیری‌ها به بهبود عملکرد بیمار و طول عمر وسیله کمک می‌کنن.
  

  پیگیری‌های دوره‌ای برای اطمینان از عملکرد صحیح وسیله ضروری است.

 

سوالات رایج درباره ارتزها و پروتزها:

۱. آیا ارتزها و پروتزها برای همه مناسب هستن؟

ارتز و پروتز برای افرادی که مشکلات حرکتی دارن یا عضو بدنشون رو از دست دادن، مناسب هستن. اما نیاز به ارزیابی دقیق توسط متخصص ارتزیست یا پروتزیست داره تا بهترین راه‌حل برای هر فرد مشخص بشه.

۲. چقدر زمان می‌بره تا ارتز یا پروتز ساخته بشه؟

زمان ساخت ارتز یا پروتز بسته به پیچیدگی مورد بیمار و نوع وسیله متفاوته، اما معمولاً چند هفته طول می‌کشه تا وسیله به طور کامل ساخته بشه.

۳. آیا ارتز یا پروتز نیاز به تنظیمات مداوم داره؟

بله، بعد از نصب اولیه، ممکنه نیاز به تنظیمات دوره‌ای باشه. این تنظیمات می‌تونن به بهبود عملکرد ارتز یا پروتز کمک کنن و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنن.

۴. آیا می‌تونیم خودمون  ارتز یا پروتز رو تعمیر کنیم؟

تعمیرات باید توسط متخصص انجام بشه. هر گونه تعمیر غیراصولی می‌تونه باعث آسیب به وسیله یا بدن شما بشه.

۵. چه موادی برای ساخت ارتز و پروتز استفاده می‌شه؟

ارتز و پروتز از مواد مختلفی مثل پلاستیک، فلزات سبک، و گاهی فیبر کربن ساخته می‌شن که بسته به نیاز بیمار و نوع وسیله انتخاب می‌شن.

۶. آیا کودکان هم می‌تونن از ارتز یا پروتز استفاده کنن؟

بله، ارتز و پروتز برای کودکان با مشکلات حرکتی یا نقص‌های مادرزادی هم استفاده می‌شه و به رشد و بهبود حرکاتشون کمک می‌کنه.

۷. آیا ورزشکاران هم می‌تونن از پروتزهای تخصصی استفاده کنن؟

بله، پروتزهای تخصصی برای ورزشکاران طراحی شدن تا بتونن دوباره به فعالیت‌های ورزشی برگردن. این پروتزها به گونه‌ای طراحی می‌شن که فشار و استرس رو کم کنن و به ورزشکار کمک کنن که عملکرد بهتری داشته باشه.

۸. آیا می‌تونیم با ارتز یا پروتز رانندگی کنیم؟

بله، بسیاری از افراد با استفاده از ارتز یا پروتز رانندگی می‌کنن. اما قبل از رانندگی باید با متخصص مشورت کنین و اطمینان حاصل کنین که وسیله شما هیچ محدودیتی ایجاد نمی‌کنه.

۹. آیا پروتزهای پیشرفته به هزینه بیشتری نیاز دارن؟

بله، پروتزهای پیشرفته با تکنولوژی‌های خاص و مدرن، معمولاً هزینه بیشتری دارن. اما بسته به نیاز فرد، متخصص می‌تونه راهنمایی کنه که کدوم نوع پروتز برای شما مناسب‌تره.

۱۰. چطور باید از ارتز یا پروتز مراقبت کنیم؟

مراقبت از ارتز یا پروتز خیلی مهمه. باید به صورت منظم اون رو تمیز کنین و از قرار گرفتن در معرض گرما یا فشار زیاد جلوگیری کنین. در صورت هرگونه خرابی باید فوراً با متخصص تماس بگیرین.

نتیجه‌گیری

فرایند درمانی ارتزیست و پروتزیست یک مسیر کامل و هدفمند برای بهبود کیفیت زندگی افرادیه که دچار مشکلات حرکتی یا از دست دادن عضو هستن. این وسایل به افراد کمک می‌کنن که دوباره به زندگی عادی خودشون برگردن و فعالیت‌های روزمره رو با کیفیت بهتری انجام بدن.

سازمان تأمین اجتماعی نیز به عنوان یکی از نهادهای حمایتی در ایران، به افرادی که نیاز به ارتز یا پروتز دارن، خدمات و کمک‌های مالی ارائه می‌کنه. این کمک‌ها شامل پرداخت بخشی از هزینه‌های خرید و نصب وسایل کمکی می‌شه. افراد می‌تونن با ارائه مدارک پزشکی به تأمین اجتماعی، از این کمک هزینه بهره‌مند بشن و بهبود کیفیت زندگی خودشون رو تسریع کنن.

اگه فکر می‌کنین که شما یا یکی از عزیزانتون به ارتز یا پروتز نیاز دارین، یا اینکه دوست دارین بیشتر درباره فرایند درمانی بدونین، حتماً با کلینیک توانبخشی ترمیم ما تماس بگیرین. متخصصان ما آماده هستن تا به شما مشاوره بدن و بهترین راه‌حل‌های ممکن رو براتون ارائه بدن. اولین قدم رو بردارین و با ما تماس بگیرین تا با هم به سوی بهبود حرکت و کیفیت زندگی بهتر پیش بریم!